Laurentiuskerk

Geschiedenis

Omstreeks het jaar 1000 werd Zelhem de moederparochie van Varsseveld. In deze periode is de eerste aanzet gegeven tot het bouwen van een kerkelijk onderkomen in Varsseveld. Omstreeks 1150 is Varsseveld een zelfstandige parochie geworden. Tot deze parochie behoorde ook Silvolde, dat tussen 1234 en 1250 werd afgescheiden.

In 1245 werd de kerk van Varsseveld met al haar bezittingen geschonken aan het klooster Bethlehem te Gaanderen, dat was gewijd aan de Heilige Laurentius. Vanaf dat moment kreeg de kerk de naam Laurentiuskerk. De reformatie heeft in de omgeving van Varsseveld plaatsgevonden tussen 1580 en 1590. De naam van de kerk werd toen veranderd in Grote Kerk. De naam Laurentius is in de volksmond echter altijd behouden gebleven. Zo is de naam “Grote of Laurentiuskerk” ontstaan.
In 1723 is de kerk bij een grote brand gedeeltelijk verwoest en daarna in zijn huidige vorm opgetrokken tegen de oude toren. In juni 1793 sloeg de bliksem in de toren van de inmiddels weer herbouwde kerk. De hierdoor ontstane brand kon gelukkig geblust worden. In 1837 vond in Varsseveld de afscheiding van de Gereformeerden plaats. Zijn bouwden in de buurtschap Sinderen een eigen, gereformeerde kerk, de Keurhorsterkerk.
Tussen de jaren 1971 en 1978 is de kerk zeer grondig gerestaureerd. Hierbij is onder andere het plafond in zijn oorspronkelijk staat hersteld, een zogenaamd kruisgewelf, dat ditmaal van hout in plaats van steen is vervaardigd. Voor de restauratie zat er een plat plafond in de kerk.
In 1994 zijn de Hervormde Gemeente en de Gereformeerde Kerk gefedereerd en in 2007 samengevoegd tot één Protestantse Gemeente Varsseveld.
In 2005 is de herinrichting en groot onderhoud van het interieur afgerond. Lucht, licht en geluid zijn verbeterd, terwijl de kerk geschikt is gemaakt voor vele vormen van gastvrijheid, zoals concerten, voorstellingen, lezingen, exposities en natuurlijk kerkdiensten. De banken, één exemplaar bevindt zich nog onder de toren, zijn vervangen door stoelen en het liturgisch centrum is totaal vernieuwd en verplaatsbaar gemaakt. Bijzonder zijn het nieuwe doopvont met losse doopschaal, de kaarsenstandaards en de avondmaalstafel. In 2005 is gestart met het bijhouden van een geboorteboek en gedachtenisboek.

Een bijzonder aspect van de kerk is de glas in lood ramen. Deze zijn geplaatst tijdens de restauratie van 1971 t/m 1978. De ramen zijn ontworpen door ds. Kok, predikant en glazenier. Het linkerraam is een voorstelling uit het Oude Testament; de droom van Jacob over de ladder die tot de hemel reikt (Gen. 28: 10-22). Het rechterraam geeft een voorstelling weer uit het Evangelie; de doop van Jezus door Johannes de Doper (Math. 3: 13-17). Op het middelste raam ziet u bovenaan het nieuwe Jeruzalem (Openb. 21 en 22). Onderaan zijn twee personen die erg belangrijk zijn geweest in de historie van Varsseveld. Links de diaken Laurentius, die het rooster draagt, waarop hij levend is verbrand als martelaar. Rechts de afbeelding van Maria.
Voor de reformatietijd hing er een Marianum of dubbelbeeld in de kerk onder de z.g. triomfboog tussen koor en schip van de kerk, waarvan de ene helft nu te vinden is in de kerk van Anholt en de andere helft in Silvolde.
Het thema van de ramen samen is het licht dat naar de donkere aarde komt.
Als herinnering aan de fusie van de Hervormde Gemeente en de Gereformeerde Kerk op 27 mei 2001 tot één Protestantse Gemeente Varsseveld (PGV) is er in de zuiderbeuk een herdenkingsraam aangebracht. De voorstelling bestaat uit de Grote of Laurentiuskerk, de Keurhorsterkerk, de Antoniuskapel en de (voormalige) Adventskerk. De betekenis van het raam gaat verder dan de vier gebouwen. Vanuit de zijkanten van het raam gaan de gebouwen als het ware in elkaar over, het is niet goed meer te zien wat bij welk gebouw hoort. Het opgeloste deel symboliseert de eenwording. De voormalige Adventskerk is bijna helemaal opgelost; tegenwoordig wonen daar mensen met een verstandelijke beperking. Je kan de voorstelling ook van binnen naar buiten bekijken. De vlakjes in het deel midden onder symboliseren de mensen die naar buiten toe de kerk een gezicht geven. Het raam is een ontwerp van Hans Sennema en uitgevoerd door de firma Leenders uit Nijmegen.

Hieronder kunt u zien hoe de torenhaan van de Laurentiuskerk op 11 september 2016 is teruggeplaatst na een restauratie van een jaar.
Vooraf werd de gerestaureerde haan onthuld door Sibolt van der Meer.